„Jesteśmy z Ukrainy” – to nazwa chóru, który składa się z Ukrainek, które opuściły swoje domy z powodu wojny. Porozmawialiśmy z uczestniczkami zespołu i dowiedzieliśmy się o tym, jak wyglądało ich życie przed wojną pełnoskalową oraz o założeniu chóru i działalności koncertowej.
Kim są uczestniczki chóru?
Natalia Zinchenko to była pracowniczka banku i projektantka ręcznie robionych ozdób. W związku z inwazją Rosji na Ukrainę razem z córką była zmuszona przeprowadzić się z Kijowa do Polski.
Przyznaje, że pierwszy okres był bardzo trudny. Przez około dwa miesiące Natalia próbowała znaleźć sposób na wykorzystanie swojego potencjału twórczego i przezwyciężenie traumy wojennej. Później powróciła do tego, co robiła najlepiej – tworzenia biżuterii. W ciągu tego okresu stworzyła około 1000 ozdób, które wysyłała klientom w ponad 12 krajach świata.
Pewnego dnia Natalia zauważyła ogłoszenie na jednym z portali społecznościowych dotyczące rekrutacji do zespołu muzycznego prowadzonego przez inną ukraińską aktywistkę, Katarzynę Ryzhyk, i postanowiła dołączyć do niego. Wkrótce dołączyła do pierwszej próby chóru.
Artystka opowiada, że udział w zespole pomógł jej zrozumieć siłę ukraińskich kobiet, ponieważ inne uczestniczki, podobnie jak ona, przeszły przez wiele wyzwań: rozpoczęcie życia od zera z dwoma walizkami, poszukiwanie mieszkania, szkoły, źródeł dochodu itp.
Zespół również zjednoczył kobiety różnych wieku i z różnych regionów Ukrainy.
« Dla większości z nas chór to mała Ukraina” — twierdzi inna uczestniczka chóru, Tetiana Zhelninska. Musiała opuścić swój dom już dwukrotnie z powodu wojny. W 2014 roku wyjechała z rodziną na wakacje, a gdy wracała, jej miasto Chrestiwka było już zajęte przez okupantów rosyjskich. Z tego powodu jej rodzina musiała przeprowadzić się do obwodu dniepropietrowskiego, gdzie próbowali rozpocząć nowy etap życia. Jednak Rosja ponownie zaatakowała, i Tetiana musiała po raz drugi zaczynać nowe życie.
Dzisiaj Tetiana angażuje się w wolontariat w organizacji «NetsForUA», a od początku lata 2022 roku jest także członkinią chóru. Mówi, że śpiew dla niej działa jak terapia, zwłaszcza gdy wykonuje ukraińskie pieśni ludowe.
Koncerty i współpraca z profesjonalną dyrygentką
Chór istnieje od kwietnia 2022 roku. Nie jest to amatorski zespół, ponieważ większość uczestniczek posiada wykształcenie muzyczne lub doświadczenie w innych zespołach. Repertuar chóru składa się głównie z tradycyjnych ukraińskich pieśni ludowych.
Zespół ma już na koncie kilka dużych i kameralnych koncertów, a także liczne współprace z lokalnymi organizacjami i ośrodkami kultury. Artystki występują w jaskrawych i kolorowych strojach, które samodzielnie uszyły. Ponadto każda z uczestniczek przyjechała do Polski ze swoją haftowaną koszulą-wyszywanką.
Już drugi rok z rzędu, dwukrotnie w tygodniu, kobiety spotykają się na próbach w miejscowym kościele jezuitów i w Stowarzyszeniu „Spójnik”.
W zeszłym roku chór został objęty opieką ukraińskiej dyrygentki Anastasii Modrakowej, która była znajomą jednej z uczestniczek.
Opowiada, że podczas pierwszego przesłuchania czuła się bardzo podekscytowana, ponieważ wiedziała, że przed nią dużo pracy. Przy tym, wszystkie uczestniczki miały ogromna energię i chęć rozwoju.
Od początku współpracy z Anastasia, repertuar zespołu bardzo się wzbogacił, a liczba występów wzrosła. W szczególności chór śpiewał na koncertach z okazji Dnia Niepodległości, Bożego Narodzenia, Tygodnia Sztuki Ukraińskiej i wielu innych. Wykonawczynie twierdzą, że dyrygentka pomogła im osiągnąć nowy poziom profesjonalizmu.
Anastazja była studentką Lwowskiej Akademii Muzycznej. Od 2021 roku mieszka w Poznaniu, gdzie również studiuje na Akademii Muzycznej. Jej doświadczenie migracyjne było obciążone dużym stresem i tęsknotą za domem, dlatego zdecydowała się pomóc chórowi rozwijać się na zasadach wolontariatu. Anastazja rozumie, jak trudno jest im zaadaptować się w nowym środowisku i dostrzega duży potencjał i energię w zespole.
Poczucie domu i popularyzacja piosenki ukraińskiej
Większość uczestniczek bardzo chciałaby wrócić do Ukrainy, ale to właśnie chór pomaga im poczuć się w Polsce, jak w domu. Śpiew w zespole daje im również możliwość promowania kultury ukraińskiej za granicą.
«Śpiewamy, aby ukraińska piosenka wybrzmiała za granicą, aby nasze dzieci dorastały w kulturalnym środowisku naszej Ojczyzny, aby pokazywać naszą kulturę Polakom, którzy gościnnie nas przyjęli», — mówi Natalia.
«Śpiew w chórze przypomina mi o tych czasach i tych rodzinnych spotkaniach, ważnych dla mojego serca, które niestety już nigdy nie będą mogły się powtórzyć w moim życiu», — dodaje Tetiana.
Obecnie chór aktywnie pracuje nad nowym repertuarem i jest gotowy do koncertów w całej Polsce. Dyrygentka zespołu dodaje, że polska i ukraińska scena muzyczna mają wiele wspólnego. Co więcej, wielu polskich kompozytorów urodziło się na terenie Ukrainy, co tworzy silne więzi kulturowe.
Te koncerty są potrzebne dla popularyzacji ukraińskiej muzyki i jej rozwoju. Mamy ogromne dziedzictwo duchowej i chóralnej muzyki, a muzyka duchowa ma ogólnie jedno z największych dziedzictw na świecie», — dodaje Anastasia.
Według dyrygentki ukraińska muzyka akademicka zasługuje na to, by brzmieć w światowych filharmoniach. To właśnie ten cel Anastasia stara się osiągnąć w swojej działalności. Z kolei chór pomaga kobietom z doświadczeniem uchodźczym zachować i przekazać ukraińską kulturę przyszłym pokoleniom.
Artykuł ten można przeczytać również w języku ukraińskim
Niniejsza publikacja została przygotowana przy wsparciu Głównego Komisarza Narodów do spraw uchodźców (UNHCR). Za treść niniejszej publikacji odpowiada wyłącznie UAinKrakow.pl i nie może ona w żaden sposób odzwierciedlać poglądów UNHCR. Więcej informacji o UNHCR i pomocy dostępnej w Polsce: https://help.unhcr.org/poland/uk/.
Jako pierwsi przekazujemy wieści dla Ukraińców w Krakowie — dołącz do kanału na telegram UAinKraków.
Jako pierwsi przekazujemy wieści dla Ukraińców w Warszawie — dołącz do kanału na telegram UAinWarszawa.
Jako pierwsi przekazujemy wieści dla Ukraińców w Warszawie — dołącz do kanału na telegram UAinPoznan.
Tekst: Maria Andruchiw
Zdjęcie tytułowe: Maria Andruchiw
